Mâm cúng ông Táo - Văn Khấn Lễ vật cần chuẩn bị trong ngày 23 tháng chap

Mâm cúng ông Táo ông Công trong ngày 23 tháng Chạp hàng năm được chuẩn bị như thế nào, bao gồm những lễ vật gì. Văn khấn cúng Ông Công, ông Táo được thực hiện ra sao. Cùng lichvansu.wap.vn tìm hiểu.

Công Ông Táo: Đúng vào dịp 23 tháng Chạp hàng năm, Táo quân sẽ về trời báo cáo với Ngọc Hoàng mọi việc lớn nhỏ trong gia đình gia chủ.

Mâm cúng ông Táo - Văn Khấn ông Công ông Táo về trời

Những ngày này, các gia đình người Việt lại chuẩn bị mâm cỗ để tiễn đưa ông Táo về trời. Tùy theo phong tục tập quán mà mỗi nơi có một cách chuẩn bị khác nhau.

Mâm cúng ông Công ông Táo có những gì?

Trong dịp lễ 23 tháng chạp người dân cả nước đều chuẩn bị một mâm cúng ông Táo ông Công về trời và tùy thuộc vào từng vùng miền thì có thể mâm lễ cúng ông táo có thể có những sự khác nhau. Thường thì trong mâm cơm cúng ông công ông táo ở miền Bắc sẽ bao gồm rất nhiều món, trong đó có cả các món cơ bản như là : Gạo, muối, thịt vai lợn luộc, bát canh mọc, món xào thập cẩm, giò, xôi gấc, chè kho, hoa quả, ấm trà sen, 3 chén rượu, bưởi, quả cau, lá trầu, 1 lọ hoa cúc, tiền vàng mã. Và trong mâm cỗ cúng ông táo này không thể thiếu cá chép, bởi vì theo quan niệm dân gian cá chép chính là phương tiện để ông Táo về trời. 

Trong những gia đình có trẻ nhỏ, người dân còn thường cúng ông Công ông táo với một con gà luộc. Gà dùng để cúng thường phải thuộc loại gà cồ mới tập gáy ( gà mới lớn) với ngụ ý rằng mong nhờ Táo Tuân xin với Ngọc Hoàng thượng đế cho đứa trẻ sau này lớn lên sẽ có thật nhiều nghị lực sinh khí hiên ngang như con gà cồ vậy.

Trong khi đó mâm cỗ cúng ông Táo ở miền Nam sẽ tùy thuộc vào từng gia cảnh, ngoài các lễ vật chính theo từng miền thì các gia đình miền Nam có thể làm lễ mặn với xôi gà, chân giò luộc, các món nấu canh... hoặc là mâm lễ chay ( với trầu cau, hoa quả, giấy vàng, giấy bạ... ) để tiễn Táo Quân.

Mâm cúng Ông Công Ông Táo ở Miền Bắc

Đối với mâm cúng ông Công Ông Táo ở miền Bắc ngày này ngoài lễ vật vàng mã, cá chép, nhiều nơi tại miền Bắc còn có thêm xôi chè, thường sẽ là chè bà cốt. Khi nấu chè cúng, người ta cố ý đề chè vương lên ông đầu râu, thậm chí chủ động bôi chè lên đầu rau để Táo Quân lên Trời tâu bày cho ngọt giọng.

Mâm lễ vật cúng Táo công sẽ bao gồm :

- Mũ ông Công ba chiếc: hai mũ ông và một mũ bà. Mũ dành cho các ông Táo thì có hai cánh chuồn, mũ Táo bà thì không có cánh chuồn và 3 con cá làm "ngựa" để Táo quân lên chầu trời.Các mũ này được trang sức với các gương nhỏ hình tròn lóng lánh và những dây kim tuyến màu sắc sặc sỡ.

- Để giản tiện, cũng có khi người dân chỉ cúng tượng trưng một cỗ mũ ông Công (có hai cánh chuồn) lại kèm theo một chiếc áo và một đôi hia, tất cả đều bằng giấy bìa. Màu sắc của mũ, áo hay hia thay đổi hàng năm theo ngũ hành: năm hành kim thì dùng màu vàng, năm hành mộc thì dùng màu trắng, năm hành thủy thì dùng màu xanh, năm hành hỏa thì dùng màu đỏ và năm hành thổ thì dùng màu đen.

- Quan niệm đây là thời gian nghỉ ngơi, bàn giao của Hành khiển và Táo Quân nên các gia đình cũng dọn dẹp sạch trên bàn thờ trong gia đình, đốt hết chân nhang cũ, lau chùi bát hương để chuẩn bị đón năm mới. Táo Quân được thờ trên bàn thờ riêng cao hơn bàn thờ tổ tiên, trên đó thờ bộ mũ, hia. Sau khi cúng bái, đốt vàng mã, người ta cũng thay ba ông đầu rau trong bếp bằng cách thả xuống ao và thay bộ mới vào bếp, thay bộ mũ trên bàn thờ.

Mâm cúng Ông Công Ông Táo ở Miền Nam

Đối với những mâm cỗ ở Miền Nam thì vì có sự giao thoa văn hóa giữa các vùng miền bởi thế đồ cúng ông Công ông táo của người miền Nam cũng có sự tương đồng với miền Bắc. Bên cạnh những vật phẩm cúng chủ đạo thì người miền Nam cũng còn có thêm một địa đau phộng, kẹo vừng đen ( kẹo thèo lèo) và một bộ “cò bay, ngựa chạy”.

“Cò bay, ngựa chạy” là hình con cò và con ngựa cắt bằng giấy, thường không có khung tre cầu kỳ theo kiểu của miền Bắc. Tết Táo Quân trong Nam không có tục trút lư nhang để thay cọng nhang, không mua cá chép thả trong chậu rồi thả sông, không hóa vàng áo mũ thờ, vì không thờ áo mũ. Ở một số nơi còn có thể nấu thêm chè xôi hoặc có khi sẽ chỉ là mâm trái cây đơn giản.

Lễ tiễn ông Công ông Táo về Trời

Theo quan niệm của người xưa, Thổ Công, Táo Quân, Thổ Kỳ là ba vị thần tiên được Trung ương Hoàng Đế phái xuống để làm các vị thần cai quản những gia đình ở hạ giới.

Họ đều là những nguyeuen thân của các vị thân tiên ở trên trời được nhận sắc lệnh Ngọc Hường thường đế xuống cai quản ở trần gian. Họ đều là đại diện của thần tiên.

1- Thổ Địa Long Mạch Tôn Thần. Cai quản đất đai âm trạch và long mạch của gia đình. Ta hay gọi là "Thổ thần thổ địa".

2- Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân. Cai quản toàn bộ mọi sinh hoạt và bếp núc của gia đình. Đây chính là vị thần tấu sớ lên Ngọc Đế. Ta hay gọi là "Thổ công táo quân".

3- Ngũ Phương Ngũ Thổ Phúc Đức Chính Thần. Cai quản toàn bộ việc mua bán hàng hoá đồ ăn thức uống cho gia đình. Ta hay gọi là "Thổ kỳ".

Chính vì vậy mà gia chủ có thể làm ban thờ ba vị này chung một bát nhang. Và lưu ý cũng không nên để bát nhang thổ thần thổ địa ở cùng với ban thờ gia tiên.

Tuy nhiên với trường hợp không có ban thờ thì gia chủ hoàn toàn có thể làm lễ cúng các vị trên một chiếc bàn riêng để ở ngời sân, ngoài hành lang hay ở giữa phòng khách nhà mình ở. Trên bàn cúng các vị thì nên trải vải đỏ. Những ngày mùng 1 hay ngày rằm nên cúng các vị bằng lòng thành tâm của gia chủ không đòi hỏi phải là lễ vật quá lớn, có sao thì cứ cúng như vậy.

Ngày 23 tháng Chạp là ngày trọng đại để làm lễ tiễn Thần Táo Quân về Trời tấu sớ nên mọi nghi lễ cần làm bài bản và thịnh soạn.

Dưới đây là cách chuẩn bị nghi lễ một cách đầy đủ nhất:

Lễ vật gồm có:
- Một chiếc lọng màu đỏ có diềm vàng để che nắng che mưa.
- Một chiếc bàn đủ lớn để đặt mâm lễ, mặt bàn được trải tấm vải đỏ sang trọng ngay ngắn.
- Một miếng vải đỏ dài trải dưới đất như miếng thảm đỏ để đưa tiễn Thần Táo Quân.
- Một mâm lễ gồm Gà trống trắng, xôi đỏ. Ba chén rượu ba màu đỏ, trắng, vàng. Ba chén trà ba loại mùi vị khác nhau. Màu đỏ mang lại vận khí tốt. Màu trắng mang lại tài lộc. Màu vàng mang lại sự bình an.
- Ngoài ra mâm lễ mặn có thể thêm các món sơn hào hải vị khác tuỳ theo điều kiện từng gia đình.
- Một mâm hoa quả " ngũ quả" đầy đặn đẹp mắt, trên mâm quả có cài 9 bông hoa đồng tiền màu đỏ.
- Ba bộ quần áo, mũ, giày cho ba vị thần. Gồm: Màu đỏ cho thần Thổ Công Táo Quân. Màu vàng cho Thổ Thần Thổ Địa. Màu trắng, cho thần Thổ Kỳ.
- Vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá cho ba vị mỗi vị 99 thuyền, 99 thỏi, 99 lá.
* Lưu ý: không đốt tiền âm phủ vì họ là thần tiên, họ không phải là vong hồn nên nếu đốt tiền âm phủ họ sẽ không nhận.
- Cá chép 3 con, nếu mua được ba con ba màu, đỏ, vàng, trắng là tốt nhất.
- 9 cây cây nến đỏ.
Sau khi đã chuẩn bị đầy đủ lễ nghi cần thiết thì người lớn nhất trong nhà tắm rửa sạch sẽ, xúc miệng bằng rượu, trước khi làm thủ tục.
- Thắp 9 nén nhang.
- Quỳ xuống lễ 9 lễ.

Lễ cúng thường diễn ra trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.

Nghi lễ
Thường thì mâm lễ đặt ngoài trời giữa sân hoặc nếu ở chung cư thì đặt ở giữa nhà, đặt mâm lễ ở hướng Nam, nghĩa la ta sẽ quay mặt về hướng Nam mà hành lễ.
* Lưu ý:
1- Hướng Bắc là làm lễ thờ Thượng Đế, Ngũ Đế.
2- Hướng tây bắc là làm lễ thờ các vị Đại Tiên
3- Hướng Đông là làm lễ cúng các vị Thiên tử là Vua hoặc các vị Thánh.
4- Hướng Nam là làm lễ thờ các vị Thần linh.
5- Hướng Tây là làm lễ thờ Phật.

Văn khấn ông Công ông Táo 23 tháng chạp