Đại lế Phật Đản và Đạo Phật tại một số quốc gia Đông Nam Á

Thường được nhắc với ý nghĩa là “ngày Phật đản sanh”, tên quốc tế thông dụng là Vesak

Phật đản là lễ kỷ niệm chung ngày đản sanh của, ngày thành đạo và ngày nhập tịch của Đức Phật.

Phật giáo là một trong những tôn giáo chính tại vùng Đông Nam Á, đứng sau Đạo Hồi vốn là chiếm ưu thế tại Indonesia, Brunei và Malaysia. Do vậy, những ngày lễ lớn của Phật giáo như ngày Phật đản đều được tổ chức kỷ niệm rộng rãi tại các quốc gia Đông Nam Á.

Tuy nhiên ngày chính xác của dịp lễ này thường thay đổi theo từng nước tùy theo bộ lịch mà họ sử dụng (lịch truyền thống, lịch mặt trăng hay lịch mặt trời). Đức Phật có để lại những hướng dẫn về việc tổ chức kỷ niệm ngày này và đến nay, việc tổ chức lễ Phật đản vẫn tuân theo những hướng dẫn của Đức Phật, tuy rằng có một số thay đổi nhỏ tại mỗi nước khác nhau. Theo lời dạy của Đức Phật, để bày tỏ lòng thành kính đối với Đức Phật và lời dạy của Người, con người không chỉ cúng dường, thắp nhang và đọc kinh mà phải biết sống một cuộc sống nội tâm thanh cao với từ bi và an lạc.

Dưới đây là lễ Phật đản tại một số nước Đông Nam Á.

Thái Lan
Là một nước có Phật giáo là quốc đạo (với 90% dân số theo đạo Phật), ngày Phật đản là ngày lễ tại nước này. Vào sáng sớm, các Phật tử cúng dường cho các tăng và chuẩn bị cho các lễ hội ánh sáng vào ban đêm. Còn ban ngày, các tượng Phật được rước ra khỏi chùa và được đám đông thành kính tắm cho tượng Phật, sau đó, đám đông tụ tập tại các đền chùa để cầu nguyện và dâng hoa. Các tăng tụng kinh trong các chùa. Hoàng Gia thường tham gia một số lễ kỷ niệm tại một số tỉnh khác nhau còn các Phật tử thì thành kính cúng dường thức ăn cho các tăng, hoặc nghe giảng Pháp tại các chùa hoặc xem triển lãm Phật giáo tại một số thành phố. Các đèn lồng được làm từ gỗ và giấy, được thả lên trời cùng với những chú chim được phóng sinh, với ý nghĩa là giải phóng cho con người bị giam cầm bởi những ham muốn của bản thân, hoặc với một ý nghĩa là giải thoát con người khỏi quá khứ tội lỗi của mình. Phật đản 2013 của Thái Lan nhằm ngày 24 tháng 5.

Malaysia
Mặc dù chỉ có 20% dân số Malaysia theo đạo Phật, ngày Phật đản cũng là một ngày lễ tại đây. Sáng sớm, các Phật tử tập trung tại các chùa để cùng thiền định và suy ngẫm về những giới luật Phật giáo. Ngoài ra, người dân Malaysia còn cúng dường thức ăn cho các vị tăng và những người nghèo khó, thắp nhang, dâng hoa và cầu nguyện tại các chùa trong khi các vị tăng đồng đọc kinh. Ngày Phật đản thường có lễ rước nến (đèn cầy). Các bữa ăn chay được phục vụ trong ngày này. Phật đản 2013 của Malaysia nhằm ngày 24 tháng 5.

Singapore
42,5% dân số Singapore theo đạo Phật, do đó, Phật đản cũng là một ngày lễ tại nước này. Các Phật tử tại đây đến viếng các chùa để cầu nguyện, nghe thuyết Pháp và cúng dường các vị tăng cũng như bố thí cho những người nghèo khó. Các Phật tử cũng tiến hành phóng sinh như một hình ảnh giải phóng cho mình khỏi những tội lỗi trong quá khứ. Thường có lễ hội rước nến (đèn cầy), nhất là ở khu người Hoa. Những Phật tử trẻ thường tổ chức thành 1 nhóm lớn, tham gia hiến máu nhân đạo tại các bệnh viện trong ngày này. Phật đản 2013 của Singapore nhằm ngày 24 tháng 5.

Indonesia
Năm nay, ngày Phật đản – một ngày lễ của Indonesia – sẽ được tổ chức tại đây vào ngày 25 tháng 5. Các Phật tử uống nước thiêng từ các dòng suối, đặc biệt là từ hồ Jumprit tại Temanggung và thắp ngọn lửa vĩnh cửu tại Mrapen ở Grobogan. Nhằm làm theo những lời Đức Phật dạy, những Phật tử cũng tiến hành nghi thức cúng dường và thiền định vào mỗi ngày rằm.

Cambodia
Tại Cambodia, các vị tăng, những người già trẻ đều đổ ra đường với cờ, nến, nhang và hoa sen để tưởng niệm ngày Phật đản. Các Phật tử Cambodia cũng tiến hành những nghi thức cúng dường cho các vị tăng và bố thí cho những người nghèo khó. Phật đản là một ngày lễ tại nước này.

Myanmar
Nên trong khuôn khổ lễ hội Phật đản, người dân nơi đây, với lòng thành kính, đặt những chậu nước tinh khiết trên đầu đội đến những tự viện tưới xuống cây Bồ-đề. Họ tưới cây Bồ-đề để cảm ơn giống cây này đã che chở đức Thế Tôn trong những ngày thiền định trước khi chứng đạo và ước nguyện năng lực giải thoát luôn trưởng dưỡng trong họ.
Lễ hội tưới nước này được thực hiện bởi các nghệ sĩ sân khấu, trích đọc những câu thơ xưng tụng Đức Phật, và đọc những câu kinh Paritta. Tại những chùa lớn, nghi thức được tiến hành có cả âm nhạc và các điệu nhảy. Đây là một ngày lễ của Myanmar.

Philippines
Phật giáo là một tôn giáo thiểu số tại Phiippines, hầu như chỉ trong cộng đồng người Hoa tại đây. Mặc dù Phật đản không phải một ngày lễ tại nước này, nhưng các Phật tử vẫn tiến hành cùng thiền định và suy ngẫm về những giới luật Phật giáo, ăn chay và tắm tượng Phật.

Việt Nam
Đại lễ Phật Đản Liên Hợp Quốc 2008 được tổ chức ở Việt Nam, tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia từ ngày 13 đến 17 tháng 5, tức ngày 9 đến 13 tháng 4 âm lịch. Bên cạnh đó các đại biểu cũng tham gia các hoạt động phật giáo khác như khánh thành chùa Bái Đính (Ninh Bình) và tham quan Vịnh Hạ Long (Quảng Ninh).
Từ sau Đại lễ Phật Đản Vesak 2008, ngày lễ này ngày càng được Phật giáo Việt Nam tổ chức long trọng trên cả nước với nhiều hoạt động phong phú như diễu hành, rước xe hoa, văn nghệ mừng sự ra đời của Đức Phật và các hoạt động từ thiện khác. Những năm gần đây, ngày Phật Đản được coi là một ngày lễ hội quan trọng, thu hút sự tham gia không chỉ của Phật tử mà còn là của người dân trên mọi miền của Việt Nam.